“Zemlya i Jizn” gazetasida mutaxassisimiz bilan yangi intervyu: nega bizga buzoqlar uchun uylar kerak?
21 Ноября 2022
Olimlar noto'g'ri uy-joy bilan kasallangan buzoq uch avlodga nosog'lom genetikani o'tkazishini isbotladilar. Hayvonning hayotining birinchi kunlaridan boshlab to'g'ri g'amxo'rlik qilish kerak. Chaqaloqlar uchun yakka tartibdagi uylarning foydasi nimada? Ular qanchalik qulay va bardoshli? Nima uchun qoralamalar bo'lmasligi kerak? “VDK Agri” kompaniyasining Rossiyadagi rasmiy vakili Elena Komar “aqlli” texnologiyalardan foydalanish xususiyatlari haqida gapirdi.
- Sovet uslubidagi sigirlarda kattalar hayvonlari chaqaloqlar bilan bir vaqtda saqlanadi, ko'pincha faqat ingichka yog'och qism bilan ajratiladi. Nima uchun bu zararli?
- Olimlar uzoq vaqtdan beri umumiy uy-joyning salbiy ta'siri haqida gapirishgan. Ammo ilgari Rossiyada buzoqlarni boqishning aniq maqsadi yo'q edi. Sog‘lom g‘unajinlarni xorijdan bemalol olib kelish mumkin edi. Endi sog‘lom mahsuldor podani o‘zimiz yaratishimiz kerak. Ya'ni, buzoqlarni to'g'ri boqish haqida g'amxo'rlik qilish. Va buning uchun hayotning birinchi oylarida kuchli immunitet tizimini shakllantirish muhimdir. Shaxsiy uylar chaqaloqlarni turli yoshdagi hayvonlar almashinadigan turli infektsiyalar bilan infektsiyadan himoya qilishga yordam beradi. Tug'ilgandan ikki oygacha, buzoq bir uyda bo'lib, immunitetni rivojlantiradi. Keyin ular guruh uylariga joylashtiriladi, u erda hayvonlar ijtimoiylashadi. Agar parvarish qilish qoidalariga rioya qilinsa va to'g'ri anatomik sug'orish berilsa, biz kelajakda sigirlarning mahsuldorligini oshirish imkonini beradigan istiqbolli podaga erishamiz.
— Bunday uylar arzon emas. Ular qanchalik bardoshli va qulay?
— Uylar ultrabinafsha nurlanishiga chidamli shisha tolali poliesterdan qurilgan. Ushbu material ularni bardoshli qiladi, quyosh nurini aks ettiradi va hayvonlarni issiqlikdan himoya qiladi. Qishda esa u erda chaqaloqlar uchun qulay mikroiqlim saqlanadi. Ularni saqlash uchun ko'chirish va yig'ish oson va ularni to'g'ri [1] dezinfektsiyalash mumkin. Tanadagi butunlay silliq qatlam mikro yoriqlarni oldini oladi va ulardagi bakteriyalar shakllanishini yo'q qiladi. Uylarimizga investitsiya qilish keyingi 20 yil uchun foydali sarmoyadir. Qolaversa, ayni paytda agrosanoat majmuida hosildorlikni oshirish maqsadida fermer xo‘jaligini rekonstruksiya qilish va modernizatsiya qilish uchun subsidiya ajratilmoqda. Davlat tomonidan qo'llab-quvvatlashning ushbu chorasi sizga sarflangan mablag'larning 30-40 foizini qaytarish imkonini beradi.
— Sizda tashqi va ichki makonni saqlash uchun uylaringiz bor. Qaysi birini tanlash kerak?
- Har bir turning o'ziga xos afzalliklari bor. Imkoniyatlaringiz va niyatlaringiz asosida tanlash kerak. Va biz har qanday talablarga moslashishga tayyormiz. Ochiq uy-joy sizga buzoqlarni ochiq joylarda joylashtirish imkonini beradi. Asosiysi, shamol gulini aniqlash. Ochiq uy-joy osongina kerakli joyga ko'chirilishi mumkin. Bu binolarni qurish uchun zarur bo'lgan pulni tejash imkonini beradi. Ochiq uy-joyning yana bir afzalligi shundaki, uylar toza havoda doimiy sirkulyatsiyaga ega. Angar to'g'ri qurilgan va xonadagi shamollatish jihozlangan bo'lsa, yopiq uy-joy ham yaxshi natijalar beradi.
— To'g'ri shamollatish siri nimada?
— Uylarda ventilyatsiya yuqoridan amalga oshiriladi. Tadqiqotlarga ko'ra, bu shashkasiz pastdan yuqoriga to'g'ri havo aylanishini kafolatlaydi. Ko'pchilik so'raydi: nega orqa va yon tomonlarda derazalar yo'q? Kichkintoyni qoralama va nafas olish kasalliklaridan himoya qilish uchun. Bundan tashqari, bakteriyalar keraksiz qo'shimcha teshiklarda to'planadi. Shunday qilib, to'g'ri shamollatish buzoqning salomatligi uchun juda muhim nuqtadir.
— Fermerga zarur texnologiyalarni o‘zlashtirishga qanday yordam berish mumkin?
— Biz imkon qadar ko‘proq fermerlarning mehnat jarayonini yengillashtirishi, fermer xo‘jaliklari esa kelajakda mahsuldor sigirlarga aylanadigan sog‘lom buzoqlar hisobiga daromadini oshirishidan manfaatdormiz. Demak, sifatli sut miqdori ortadi. Yangi texnologiyalarni o‘zlashtirish va chorvachilikni yangi bosqichga ko‘tarish maqsadida VDK Agri fermerlarimiz uchun Gollandiyadan kelgan mutaxassislar va fermerlar ishtirokida bepul seminarlar tashkil etadi. Mutaxassislarimiz, shuningdek, fermer xo'jaligining yagona sog'lom organizm bo'lishi uchun buzoqlarni boqish va saqlash bo'yicha fermer xo'jaligi xodimlari bilan maslahatlashishga doimo tayyor. Albatta, siz eski usulda ishlashni davom ettirishingiz va rivojlanmasligingiz mumkin. Yoki sarmoya kiritib, davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanib, bilimingizni oshirib, yuqori saviyada ishlashingiz mumkin. Tanlov sizniki.
_________________
OLGA ROMANOVA
